Jonathan Lewis Trading – dedfrydu dyn am dwyll a’i orchymyn i dalu £11,000 yn ôl i gwsmeriaid
Clywodd Llys y Goron Abertawe ar 21 Gorffennaf 2025, fod preswylwyr yng Nghastell-nedd Port Talbot ym mis Gorffennaf 2022 wedi derbyn taflenni’n hysbysebu dyfynbrisiau am ddim a ‘dim taliadau ymlaen llaw’ gan arbenigwyr tarmacio tramwyfeydd (driveways) Jonathan Lewis Trading.
Dywedwyd wrth y llys fod un cwsmer wedi cytuno i dalu £3,000 i gael gosod tarmac ar dramwyfa. Cwblhawyd y gwaith yn sydyn a thalwyd y masnachwr ag arian parod.
Yn fuan wedyn, sylwodd y cwsmer fod ansawdd y gwaith yn sâl a bod y tarmac wedi dechrau caenu a tholcio, ac roedd wedi dechrau lledaenu ar i lwybr cyhoeddus.
Cysylltodd ail gwsmer â Jonathan Lewis Trading ar ôl derbyn taflen, a gofynnodd am batrwm diemwnt ynghanol tramwyfa, ynghyd â gwaith arall. Dyfynnwyd pris o £8,000 i’r cwsmer pe bai’r gwaith yn digwydd cyn mis Ionawr, fel arall, byddai wedi costio “£12,000 oherwydd costau deunyddiau a staff”. Aeth y cwsmer ymlaen i arbed £4,000.
Talwyd am y gwaith drwy drosglwyddiad banc. Clywodd y llys fod y gwaith yn dila, roedd y siâp diemwnt allan ohoni, roedd cerrig rhwng y palmant a’r dramwyfa heb eu hunioni’n iawn, ac roedd ‘bylchau cam’. Hefyd, chafodd y gwaith byth mo’i orffen.
Ni chafodd y naill na’r llall o’r cwsmeriaid a gwynodd gyfnod gofynnol o 14 diwrnod o hawl i ganslo, ac er yr hyn a honnwyd ar y daflen, gofynnwyd i’r ddau gwsmer dalu ymlaen llaw.
Ar ôl gwneud mwy o ymchwil, clywodd y llys, canfu swyddogion Safonau Masnach mai enw go iawn Jonathan Lewis o Jonathan Lewis Trading oedd John William Price.
Ar ôl cysylltu ag ef, comisiynodd Swyddogion Safonau Masnach Cyngor Castell-nedd Port Talbot syrfëwr meintiau i archwilio’r gwaith.
Canfu’r syrfëwr fod y gwaith ar dramwyfa un cwynwr yn dila, heb ei orffen ac yn anunion, a bod y cwynwr wedi cael ei orfodi i ordalu, gan ychwanegu y dylai’r gwaith fod wedi denu pris o £600-£700 yn hytrach na £3,000. Ychwanegodd y syrfëwr fod y dramwyfa arall hefyd wedi’i gorbrisio’n ddifrifol, am £8,000, am fod y deunyddiau a ddefnyddiwyd ond yn costio rhwng £1,500 a £1,800.
Clywodd y llys fod angen clirio ac ailosod y ddwy dramwyfa’n llwyr wedyn, a’i hailosod am £2,000 a £3,000 yn eu tro.
Hefyd, yn ystod ymchwiliad i ollwng dau lwyth anghyfreithlon o wastraff yng Nghastell-nedd Port Talbot, sefydlodd Adran Gorfodi Gwastraff Cyngor Castell-nedd Port Talbot fod y gwastraff wedi cael ei gludo gan Jonathan Price ar ôl iddo ddosbarthu taflenni i dai. Mynychodd Price gyfweliad ffurfiol a gynhaliwyd ar y cyd rhwng Safonau Masnach a Gorfodi Gwastraff, ble atebodd bob cwestiwn â’r geiriau ‘dim sylw’.
Yn y llys, plediodd Mr Price yn euog i droseddau dan y Ddeddf Twyll 2006 am wneud cynrychioliadau ffug fod y prisiau a ddyfynnwyd yn cynrychioli taliadau teg am y gwaith a wnaed. Cadarnhaodd hefyd ei fod wedi mynd â’r gwastraff i ffwrdd, ond honnodd mai gweithiwr iddo, heb ei enwi, oedd wedi gadael y gwastraff yn anghyfreithlon. Serch hynny, plediodd yn euog i ddwy drosedd dan a33(5) o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990, yn y ffaith iddo achosi i’r gwastraff gael ei adael yn ymwybodol, waeth a roddodd unrhyw gyfarwyddiadau i hynny gael ei wneud ai peidio.
Yn y gwrandawiad dedfrydu yn Llys y Goron Abertawe, dedfrydwyd Jonathan William Price, 45, o Cowslip Drive, Penarth i 16 mis dan glo, wedi’i ohirio am ddwy flynedd, am droseddau twyll yn ymwneud â’r digwyddiadau gosod tarmac, a thri mis dan glo wedi’i ohirio am ddwy flynedd am droseddau’r Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd, yn ymwneud â gadael gwastraff yn anghyfreithlon. Mae’r ddwy ddedfryd i’w gweithredu ochr yn ochr. Fe’i gorchmynnwyd hefyd i gwblhau 250 awr o waith di-dâl, a 25 dydd o weithgaredd adsefydlu. Fe’i gorchmynnwyd i dalu iawndal o £3,000 a £8,000 i’r ddau oedd wedi cwyno.
Dywedodd y Cynghorydd Cen Phillips, Aelod Cabinet Cyngor Castell-nedd Port Talbot â chyfrifoldeb dros Safonau Masnach a Diogelu’r Cyhoedd:
“Rhaid i breswylwyr fod yn effro er mwyn osgoi dod yn ysglyfaeth i fasnachwr twyllodrus. Peth da yw gweld fod ein swyddogion Safonau Masnach a’n tîm Gorfodi Gwastraff wedi cydweithio i ddod â’r erlyniad hwn gerbron y llys.”
Os oes gennych chi broblem â masnachwr, cysylltwch â Gwasanaeth Defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 08089 223 1133, neu 0808 223 1144 i gysylltu â chynghorydd Cymraeg.
Llun Maria Lupan ymlaen Unsplash